თბილისი არა მხოლოდ საქართველოს დედაქალაქი და უდიდესი ქალაქია, არამედ შესანიშნავი საწყისი წერტილია მოკლე მგზავრობებისთვის. სულ რაღაც ერთ-ორ საათში ქალაქიდან, მოგზაური აღმოჩნდება უძველეს ქალაქებში, მყუდრო მონასტრებთან, მთებში მიმალულ ციხეებთან, ღვინის მარნებთან და ბუნებრივ ნაკრძალებში. საქართველოს კომპაქტურობიდან გამომდინარე, ერთდღიანი მოგზაურობაც კი შეიძლება ნამდვილ აღმოჩენად იქცეს. ამ სტატიაში მოგიყვებით ყველაზე საინტერესო ადგილებზე თბილისთან ახლოს, რომლებიც აუცილებლად ღირს მონახულებად.
მცხეთა — საქართველოს სულიერი ცენტრი
თბილისიდან დაშორება: 20 კმ
მგზავრობის დრო: 20–30 წუთი
მცხეთა — ერთ-ერთი უძველესი ქალაქია საქართველოში და იბერიის სამეფოს (საბოლოოდ — საქართველოს) პირველი დედაქალაქი. IV საუკუნეში სწორედ აქ მოაქცია წმინდა ნინომ მეფე მირიანი და დედოფალი ნანა ქრისტიანულ სარწმუნოებაში. მას შემდეგ მცხეთა საქართველოს სულიერ და რელიგიურ ცენტრად იქცა.
სანახავი ადგილები:
- სვეტიცხოველი — XI საუკუნის დიდებული ტაძარი, რომლის ქვეშაც, თქმულების მიხედვით, იესოს კვართია დაფლული. ტაძარი ქართული და ბიზანტიური არქიტექტურის უნიკალურ შერწყმას წარმოადგენს.
- ჯვრის მონასტერი — VI საუკუნის წმინდა ადგილი, რომელიც მთაზე მდებარეობს და გადაჰყურებს არაგვისა და მტკვრის შესართავს. სწორედ აქ აღმართა წმინდა ნინომ პირველი ხის ჯვარი.
- ძველი ქალაქი — მყუდრო ქუჩები, სუვენირების მაღაზიები, ხელოსნური სახელოსნოები და ადგილობრივი კაფეები.
მცხეთა განსაკუთრებით ლამაზია გაზაფხულსა და შემოდგომაზე, როცა ფერები ბუნებაში ცოცხლდება.
უფლისციხე — უძველესი მღვიმური ქალაქი
თბილისიდან დაშორება: 85 კმ
მგზავრობის დრო: დაახლოებით 1.5 საათი
უფლისციხე („მეუფის ციხე“) — უნიკალური ქალაქია კლდეში გამოკვეთილი შენობებით. ის დაარსდა ძვ.წ. II ათასწლეულში და ერთ-ერთ უძველეს დასახლებად ითვლება კავკასიაში. ქალაქს დიდი როლი ჰქონდა რელიგიურ, სავაჭრო და პოლიტიკურ ცხოვრებაში ქრისტიანობამდელ საქართველოში.
სანახავი:
- მღვიმური ტაძრები და დარბაზები, გამოკვეთილი კლდეში — უძველესი არქიტექტურის ნიმუშები.
- ღვინის საწარმოები — უძველესი წარსულის მოწმეები, რომლებიც ადასტურებენ საქართველოს მრავალსაუკუნოვან ღვინის კულტურას.
- X საუკუნის ეკლესია და საიდუმლო გვირაბები, რომლებიც მდინარე მტკვრამდე ჩადის.
უფლისციხე დღესაც ინარჩუნებს თავის იდუმალ იერსახეს და ტურისტებისთვის დიდ შთაბეჭდილებას ტოვებს.
გორი — ციხესიმაგრეები და საბჭოთა ისტორია
თბილისიდან დაშორება: 80 კმ
მგზავრობის დრო: 1–1.5 საათი
გორი ცნობილია, როგორც იოსებ სტალინის სამშობლო. თუმცა, ქალაქს სხვა ღირსშესანიშნაობებიც აქვს — უძველესი ციხესიმაგრეები, ბაზრები, ეკლესიები.
სანახავი:
- სტალინის მუზეუმი — მოიცავს მის შესახებ დეტალურ ექსპოზიციას, პირად სასახლესა და ჯავშნიან მატარებელს. ადგილი მრავალფეროვან ემოციებს იწვევს.
- გორის ციხე — XIII საუკუნის სიმაგრე, რომელიც მტკვრის ველზეა აგებული და ქალაქს გადაჰყურებს.
- წმინდა გიორგის ეკლესია და ქალაქის ბაზარი — კარგი ადგილი ადგილობრივი ატმოსფეროს შესაგრძნობად.
გორში მგზავრობისას შეგიძლიათ მოინახულოთ უფლისციხეც ან შეიაროთ ათენის ველზე, სადაც პოპულარული ღვინო „ათენური“ იწარმოება.
ანანური და ჟინვალის წყალსაცავი — ციხესიმაგრე და სილამაზე
თბილისიდან დაშორება: 70 კმ
მგზავრობის დრო: 1.5 საათი
ანანურის კომპლექსი მდებარეობს ჟინვალის წყალსაცავზე და ერთ-ერთი ყველაზე შთამბეჭდავი ადგილია სამხედრო გზაზე, ყაზბეგის მიმართულებით.
ისტორიიდან:
ციხე იყო არაგვის ერისთავების რეზიდენცია. მასში შედის საცხოვრებელი კოშკები, ეკლესიები და კედლები. განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა ღვთისმშობლის ეკლესიას, რომელიც XVII საუკუნეშია აშენებული და გამოირჩევა ლამაზი ქვის მოჩუქურთმებით.
რჩევები:
- გაისეირნეთ ციხის ტერიტორიაზე, აიცვეთ კოშკები და ჩამოდით წყალსაცავთან.
- მოიმზადეთ საჭმელი — ადგილი იდეალურია პიკნიკისთვის.
- თუ დრო გაქვთ, გააგრძელეთ გზა ყაზბეგისკენ.
სიღნაღი — სიყვარულის ქალაქი
თბილისიდან დაშორება: 110 კმ
მგზავრობის დრო: 2–2.5 საათი
სიღნაღი — ერთ-ერთი ყველაზე ლამაზი ქალაქია კახეთში. განლაგებულია ფერდობზე და გადაჰყურებს ალაზნის ველსა და თოვლმოწყობილ კავკასიონს.
საინტერესო ფაქტები:
- ქალაქის გალავანი — XVIII საუკუნის ციხესიმაგრის ნაწილი. შემორჩენილია 4 კმ გალავანი და 23 კოშკი.
- პიროსმანის მუზეუმი — მიძღვნილია ქართველი თვითნასწავლი მხატვრის, ნიკო ფიროსმანისადმი.
- ქორწინების სახლი, რომელიც მუშაობს 24 საათის განმავლობაში — სწორედ ამიტომ სიღნაღს „სიყვარულის ქალაქი“ ეწოდება.
საყვარელი მიმართულებაა წელიწადის ნებისმიერ დროს, განსაკუთრებით კი შემოდგომაზე, რთველის პერიოდში.
წინანდალი — არისტოკრატია და ღვინის ისტორია
თბილისიდან დაშორება: 100 კმ
მგზავრობის დრო: 2 საათი
წინანდალი — ალექსანდრე ჭავჭავაძის ოჯახის ყოფილი მამულია, რომელიც XIX საუკუნეში გაჩნდა. აქ პირველად დაიწყეს ღვინის წარმოება ევროპული წესით საქართველოში.
სანახავი:
- ჭავჭავაძის მუზეუმი — ისტორიული სახლ-მუზეუმი, რომელიც ასახავს წარჩინებული ოჯახის ცხოვრებას.
- ძველი მარანი, სადაც დაცულია XIX საუკუნის ღვინოები.
- ინგლისური ბაღი — აუზებით, სკვერებით და მრავალწლოვანი ხეებით.
წინანდალი დღესაც კულტურული ღონისძიებების ცენტრია — კონცერტები, ფესტივალები და ლიტერატურული საღამოები ხშირად იმართება.
ლაგოდეხი — ბუნებისაკენ გზა
თბილისიდან დაშორება: 160 კმ
მგზავრობის დრო: 3.5 საათი
ლაგოდეხის ეროვნული პარკი საუკეთესო ადგილია ბუნების მოყვარულთათვის. ის დაარსდა 1912 წელს და ითვლება კავკასიის პირველ დაცულ ტერიტორიად.
საქმიანობები:
- სალაშქრო ბილიკები ნინოს ჩანჩქერთან და შავ ტბასთან.
- ველური ბუნება — ირმები, დათვები, მტაცებელი ფრინველები.
- გიდის დაქირავება და მრავალდღიანი ლაშქრობები.
ლაგოდეხი საუკეთესოა გაზაფხულსა და შემოდგომაზე. აქ შეგიძლიათ თავი მთებში დაკარგულად იგრძნოთ.
ალტერნატიული ადგილები:
- თბილისის ზღვა და ბეთანიის მონასტერი — მხოლოდ 30 წუთში მოხვდებით ბუნებასთან და სიმშვიდესთან.
- შატო მუხრანი — არქიტექტურულად შთამბეჭდავი ღვინის ქარხანა, სადაც შეგიძლიათ დააგემოვნოთ ღვინო და ისაუზმოთ.
- დავით გარეჯი — კლდეში გამოკვეთილი მონასტრები აზერბაიჯანის საზღვართან. გზა შედარებით გრძელია (~2.5 სთ), მაგრამ შთაბეჭდილებები დაუვიწყარია.
დასკვნა
თბილისის მიმდებარე ტერიტორიები სავსეა ისტორიით, ბუნებით და კულტურით. სულ რამდენიმე საათში შეგიძლიათ მოინახულოთ უძველესი ქალაქები, ციხესიმაგრეები, ღვინის მარნები და ლაშქრობის ბილიკები. ეს ადგილები იდეალურია როგორც ტურისტებისთვის, ისე ადგილობრივებისთვის, ვინც სურს გაეცეს ქალაქის ხმაურს და გაეცნოს საქართველოს მრავალფეროვნებას.